شاخه‌های درخت علوم انسانی ریشه در کجا دارد؟

اگر به تاریخ تحول علوم و شکل‌ گیری علوم انسانی مدرن نظری بیندازیم، خواهیم دید که این علوم در انتهای یک پروسهٔ طویل متولد شده‌اند که حاصل تحولی بنیادین در وجود بشر و نحوهٔ اندیشیدن اوست.
در انتهای قرون وسطی و با شروع دورهٔ رنسانس، بشر جدید خود را با پرسش‌هایی مواجه دید و به دنبال یافتن پاسخ آن‌ها برآمد اما از وجهی جدید که تا آن زمان بی‌ سابقه بود. نگاه بشر جدید به عالم و آدم تغییر کرد و بر مبنای نگاه جدید به تفکر و اندیشیدن پرداخت تا پاسخ پرسش‌های خود را بیابد. او در این کند و کاو تا جایی پیش رفت که همهٔ اندوخته‌های پیشین را مورد ظن و قابل رد دانست و با توانا دانستن عقل خود و بی نیاز دانستن آن از هر کمکی به «اندیشه کردن از نو» پرداخت و بدین جهت مجبور به آزمایش کردن و به تجربه گذاشتن هر چه بدان علم باید داشت، شد و این امر در شکل گیری علوم تأثیرگذار و نهایتاً نیز قابل مشاهده بود.
بشر جدید با فلسفه چینی به‌ نظام مند و منسجم کردن جهان بینی جدید خود پرداخت و پس از آن، از دل این فلسفهٔ جدید علوم جدید نیز بیرون آمدند و این علوم به سامان دهی زندگی اجتماعی و فردی بشر پرداختند.
علوم انسانی مدرنِ برخواسته از تفکر و فلسفهٔ جدید در جایگاه گزاره‌های شرعی قرار گرفت و به نظم دهی به زندگی بشر جدید پرداخت. (اساساً جایگاه علم در دنیای مدرن همین بود.) بنابراین، دنیای مدرن و زندگی انسان مدرن بر پایهٔ یک تفکر خاص بنا شده و آن تفکر بر مردم و جوامع حاکم است، چه بدانند و چه ندانند.
اکنون که تحول در علوم انسانی در دستور کار دانشگاه‌های کشور قرار گرفته است، در نظر داشتن این نکته ضروری است که تحول در تفکر و نحوهٔ اندیشیدن، مقدم بر تحول در علوم است و کسانی که به دنبال تولید علوم انسانی اسلامی هستند، ابتدا باید وجود خود و تفکر خود را از سیطرهٔ غرب خالی کنند و سپس با شناخت کامل نظام اندیشهٔ توحیدی در جرگهٔ تحول در علوم انسانی وارد شوند.
به عبارت دیگر، کسانی که به تحول در علوم انسانی می‌اندیشند، باید به نحوی غیر از نحوهٔ موجود، تفکر کنند و در ابتدا باید قبول داشته باشند که چنین چیزی ممکن است! یعنی باید بدانند و بپذیرند که تحول بنیادین در اندیشه ی انسان ممکن است و این نحو بودن، نهایت کمال انسانی نیست.
لذا، تحول در علوم انسانی مسأله ای بنیادین می باشد و نیاز به تفکر عمیق دارد و نباید آن را با تغییرات سطحی در علوم انسانی موجود یکی دانست...